Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do karmienia piersią są następujące choroby matki:
- aktywna i nie leczona gruźlica
- zakażenie wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV), AIDS
- zakażenie wirusem T-limfotropowym (HTLV) typu 1 lub 2
- uzależnienie od narkotyków
- chemioterapia lub przyjmowanie leków antymetaboliczncych lub niektórych leków onkologicznych (przeciwwskazanie czasowe przez okres wydalania leków w mleku)
- radioterapia – leczenie izotopem radioaktywnym lub kontakt z materiałami radioaktywnymi (przeciwwskazanie czasowe przez okres utrzymywania się radioizotopu w mleku)
- ciężkie choroby psychiczne lub inne ciężkie choroby, które powodują, że matka z powodu ograniczonej poczytalności lub znacznego osłabienia nie jest w stanie właściwie opiekować się dzieckiem (np. niewydolność krążenia IV stopnia wg NYHA)
- opryszczka brodawki lub otoczki sutka (przeciwwskazanie czasowe do momentu ustąpienia zmian) – jeśli wykwity są zlokalizowane tylko na jednym sutku, dziecko można karmić zdrową piersią
- przyjmowanie niektórych leków (przeciwwskazanych i odurzających)
- spożywanie dużych dawek alkoholu przez matkę (przenikając do pokarmu, prowadzi również do zaburzeń snu u dzieci, apatii, osłabienia odruchów i zahamowania wzrostu u dziecka); dopuszcza się okazjonalne spożycie niewielkiej ilości alkoholu, ale przez 2 godziny po jego wypiciu nie należy karmić piersią (alkohol ulega koncentracji w pokarmie).
Do czasowych przeciwwskazań do karmienia piersią należą:
- bruceloza
- krztusiec
- infekcje paciorkowcowe
- infekcje gonokokowe
- arbowirusy
- arenawirusy
- wirus cytomegalii
- wirus opryszczki
- wirus różyczki
- wirus ospy wietrznej
- wirus odry
- wirus świnki.
W przypadku wystąpienia czasowych przeciwwskazań do karmienia piersią matce należy polecić odciąganie pokarmu w celu podtrzymania laktacji, zaopatrzyć ją w odpowiedni odciągacz i poinstruować jak prawidłowo odciągnąć mleko (które należy wylewać).
Stany i sytuacje dotyczące kobiety karmiącej, które nie są przeciwwskazaniem do karmienia piersią:
- nosicielstwo antygenu HBs (wirusowe zapalenie wątroby typu B)
- zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV)
- wirusowe zapalenie wątroby typu A (po podaniu matce y-globuliny)
- ekspozycja na niewielką ilość chemicznych substancji toksycznych w środowisku
- dodatni wynik badania serologicznego na obecność wirusa cytomegalii (CMV; przewlekłe, a nie świeże zakażenie, jeśli noworodek jest donoszony); decyzję o karmieniu piersią przez matkę CMV-dodatnią wcześniaka z bardzo małą urodzeniową masą ciała (<1500 g należy podejmować indywidualnie, rozważając korzyści wynikające z karmienia piersią i ryzyko oraz konsekwencje zakażenia dziecka przez CMV (pasteryzacja mleka znamiennie zmniejsza ryzyko zakażenia)
- goraczka, choroby infekcyjne
- zapalenie gruczołów piersiowych lub popękane i bolesne brodawki
- cięcie cesarskie
- silikonowe implanty piersi
- palenie tytoniu – kobietę należy zmotywować do jak najszybszego zerwania z nałogiem, a do tego czasu zalecić palenie poza domem (mieszkaniem) i nie w obecności dziecka.
Źródło:
- Karmienie piersią i mlekiem kobiecym. Aktualne (2005) stanowisko American Academy of Pediatrics
- „Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podrecznik dla doradców…” – M. Nehring-Gugulska, M. Żukowska-Rubik, A. Pietkiewicz
- „Sztuka karmienia piersią” – H. Lothrop