Niedawno miałam przyjemność gościć w wołomińskim klubie dla mam Mamy Wołomin. Klub jest miejscem spotkań dla matek z dziećmi w wieku od 0 do 3 lat. Powstał z potrzeby umożliwienia wspólnego spędzania czasu mamom z małymi dziećmi, umilenia kobietom okresu macierzyństwa oraz zapewnienia ich pociechom wczesnej socjalizacji z rówieśnikami. Na spotkaniach mamy dzielą się z klubowiczkami swoimi doświadczeniami, problemami i radościami wynikającymi z wychowywania potomstwa. Otrzymują wsparcie innych mam i same mają możliwość pomóc innym. Dodatkowo, do klubu bardzo często zapraszani są specjaliści różnych dziedzin, którzy opowiadają na tematy związane z rodzicielstwem, maluszkami, zdrowiem i wszystkim tym, co dotyczy kobiet (np. pedagog, doradca zawodowy, położna, instruktorka masażu Shantali, doradca kosmetyczny, fizjoterapeutka, anestezjolog, brafitterka, i inni).
Na spotkaniu, które prowadziłam w marcu odpowiedziałam klubowiczkom na pytania dotyczące okresu poporodowego, pielęgnacji niemowląt i karmienia piersią. M.in. pojawiły się następujące zagadnienia:
- zalety karmienia piersią
- jak odstawić dziecko od piersi
- do kiedy karmić piersią
- karmienie „na żądanie”
- odzwyczajanie dziecka od nocnego karmienia
- czy dopajać dziecko karmione piersią
- o sterylizacji akcesoriów do karmienia
- czy kłaść niemowlę na poduszce
- pielęgnacja suchej skóry niemowlęcia
- pielęgnacja niemowlęcej pupy
- kąpiel niemowlęcia
- o smoczku „uspokajaczu”
- o kubeczkach „niekapkach”
- o roli położnej środowiskowej
Jako położna chciałam przybliżyć również mamom z czym związany jest mój zawód i jakie uprawnienia posiada osoba wykonująca zawód położnej. Okazuje się, że dla wielu osób pierwsze, a czasami jedyne skojarzenie dla „położnej” to „odbieranie porodów”. Tymczasem, oprócz pracy w szpitalnej sali porodowej i przyjmowania porodów, położne pracują w wielu miejscach: oddz. położniczy, noworodkowy, patologii ciąży, ginekologii, poradnia ginekologiczna, placówki podstawowej opieki zdrowotnej, instytucje naukowe, itd. Najwięcej emocji wśród słuchaczek wzbudziła praca położnej w środowisku. Dlatego poniżej zacytuję fragmenty ustaw.
Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej z 1996r. ; Art.5
- Wykonywanie zawodu położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia, w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem.
- Udzielanie świadczeń, o których mowa w ust. 1, położna wykonuje przede wszystkim przez:
- prowadzenie działalności edukacyjno-zdrowotnej w zakresie przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyństwa i ojcostwa;
- rozpoznawanie ciąży i sprawowanie opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej oraz przeprowadzanie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej;
- kierowanie na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka;
- prowadzenie porodu fizjologicznego oraz monitorowanie płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej;
- przyjmowanie porodu siłami natury wraz z nacięciem i szyciem naciętego krocza;
- podejmowanie koniecznych działań w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym przyjęcie porodu z położenia miednicowego oraz ręczne wydobycie łożyska;
- sprawowanie opieki nad matką i monitorowanie przebiegu okresu poporodowego;
- badanie noworodków i opiekę nad nimi;
- realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
- samodzielne udzielanie w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych;
- profilaktykę chorób kobiecych i patologii położniczych.
- Za wykonywanie zawodu położnej przez osobę, o której mowa w ust. 1, uważa się również:
- nauczanie zawodu położnej;
- prowadzenie prac naukowo-badawczych w dziedzinie opieki położniczej;
- kierowanie pracą zawodową pielęgniarek i położnych.
Zakres kompetencji położnej środowiskowej/rodzinnej
Położna środowiskowa/rodzinna realizuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczo-ginekologiczną obejmującą:
- edukację w zakresie planowania rodziny,
- opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu
- opiekę nad kobietą, noworodkiem, niemowlęciem i rodziną,
- opiekę w schorzeniach ginekologicznych i onkologicznych,
- opiekę nad kobieta w każdym okresie jej życia.
W realizacji świadczeń zdrowotnych położna środowiskowa/rodzinna współpracuje z:
- lekarzem ginekologiem / położnikiem udzielającym świadczeń specjalistycznych w obszarze jej działania,
- pielęgniarką/położną praktyki
- lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej/rodzinnym,
- pielęgniarką środowiskową/rodzinną,
- pielęgniarką w środowisku nauczania i wychowania,
- pielęgniarką opieki długoterminowej,
- innymi Świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych,
- przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia rodziny.
Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki
- Diagnozowanie, ocena i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym kobiet w przebiegu ciąży.
- Ocena zagrożeń zdrowotnych wynikających z działania czynników szkodliwych w środowisku.
- Edukacja kobiety we wszystkich okresach życia do prowadzenia samoobserwacji, do podejmowania działań wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego.
- Poradnictwo w zakresie samoopieki i samopielęgnacji w zdrowiu, profilaktyce chorób.
- Edukacji prozdrowotna.
- Organizacja grup wsparcia.
- Prowadzenie czynnego poradnictwa w zakresie profilaktyki chorób wieku dziecięcego i chorób ginekologicznych, onkologicznych.
- Prowadzenie programu przygotowania do porodu z uwzględnieniem porodu rodzinnego.
- Promowanie karmienia piersią.
- Edukacja w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową.
- Realizację prozdrowotnych programów profilaktycznych i z zakresu promocji zdrowia.
Świadczenia w zakresie opieki nad kobietami w okresie ciąży i połogu oraz noworodkami i niemowlętami w pierwszych 6-tygodniach życia
- Objęcie czynną i systematyczną opieką kobiet ciężarnych, położnic, noworodków, oraz ich rodzin.
- Dokonywanie oceny stanu zdrowia kobiety oraz noworodka i niemowlęcia w celu określenia zapotrzebowania na opiekę położniczą:
- Zbieranie wywiadu.
- Wykonywanie testu na fenyloketonurię i hypotyreozę u noworodków.
- Pobieranie materiału do badań diagnostycznych i wykonywanie testów diagnostycznych.
- Wykonywanie pomiarów.
- Ustalenie nieprawidłowości dokonanych pomiarów i przeprowadzonych badań.
- Wykonywanie badania fizykalnego kobiety (ogólnego i położniczego) i noworodka.
- Udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w nagłych przypadkach, przed przybyciem lekarza.
- Monitorowanie rozwoju ciąży prawidłowej, przebiegu połogu, rozwoju noworodka.
- Prowadzenie porodu fizjologicznego w warunkach domowych z zapewnieniem wymaganych zabiegów neonatologicznych w tym testów i szczepień ochronnych u noworodka.
Świadczenia pielęgnacyjne w schorzeniach ginekologicznych.
- Sprawowanie opieki nad kobietami ze schorzeniami ginekologicznymi.
- Sprawowanie opieki paliatywnej nad kobietami, ocena jakości życia i wydolności psychofizycznej.
- Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.
- Edukacja i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji.
- Podawanie leków różnymi drogami i technikami.
- Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach.
Świadczenia usprawniające
- Koordynacja i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z długotrwałego unieruchomienia.
- Usprawnienie ruchowe.
- Drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej
- Ćwiczenia ogólno-usprawniające specyficzne wynikające z potrzeb zdrowotnych dla podopiecznych.